Çoruh Postası

Her ne kadar en yetkili ağızlardan piyasalarda oluşan anormal fiyat artışlarına müdahale edileceği söylense de görünen o ki piyasalara müdahale edilmeyecek.

Toplumda oluşan tepkileri yatıştırmak için yapılan göstermelik denetimlerde haklarında işlem yapılan bir iki firma medyaya yansıtılarak tüketicilerin gazı alınacak o kadar...

İktidar, güdümlü neo liberal ekonomik modeli sonuna kadar uygulayacak ve bu şekilde piyasaların dengelenmesini bekleyecek.

Güdümlü diyorum; çünkü mal ve hizmet piyasalarında oluşan balonlara hiç müdahale etmeyen ekonomi yönetimi, TCMB'nın, artık politika faizi olmaktan çıkıp belli şirketleri düşük faizle fonlama faizine dönüşen faizlerini düşük tutmasını teşvik ediyor.

Madem ki otomobil, gayrimenkul, kira ve emtia piyasalarına müdahale edilmiyor faiz piyasalarına niçin müdahale ediliyor?

Düşük faizle kredi kullanan firmalar, ürünlerin fiyatlarına habire zam yapıp kârlarını katlıyorlar. Kimse onlara ürünlerin fiyatlarına % 100 zam yapıyorsunuz ama Kamu Bankalarından % 15 faizle kredi kullanıyorsunuz ve bu şekilde enflasyonun katlanarak artmasına neden oluyorsunuz, bu insafsızlık değil mi diye sormuyor

Uygulanan bu kuralsız neo liberal politikaların önemli sonuçları olacak ve piyasalar yeniden şekillenecektir.

Bu yönde tahminlerimi şöyle sıralayabilirim ;

Daha önce de ifâde ettiğim gibi neo liberal politikaların en doğal sonucu toplumun topyekûn fakirleşmesi, finans kesiminin ve özellikle koruma altına alınan firma ve sektörlerin güçlenmesidir. Biz şu anda bu aşamadayız.

Toplumun topyekûn fakirleşmesinin doğal sonucu olarak toplumun alım gücü düşeceğinden gayrimenkul, otomobil gibi pahada ağır şeylere olan talep azalacaktır. Bunun sonucunda bu malların fiyatları ABD doları karşısında değer kaybedecek buna karşın konut kiraları, otomobil kiraları yükselecek, daha önce satın alma yoluyla karşılanan birçok hizmet de kiralama yoluyla yapılacaktır.

Bugün Konut fiyatları artıyor gibi görünse de ABD Doları ile mukayese edildiğinde aslında değer kaybettiği görülür. Toplum fakirleştiği ve kredi faizleri de çok yükseldiği için konut satın almak isteyenlerin sayısı hızla azalacağından bu durgunluğun çok uzun yıllar süreceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.

Yine otomobil fiyatlarındaki balon olduğunu biliyoruz. Yapılan akaryakıt zamları, yüksek yedek parça, sigorta, park ve tamir ücretleri nedeniyle bu pazarda da önemli daralmalar olacaktır. Bu nedenle bu piyasalardaki balonun patlaması da çok muhtemeldir. Bu da doğal olarak ikinci el piyasasını dolayısıyla da otomobil bayilerini çok zor duruma sokacaktır.

Daralan piyasalar nedeniyle toplum mecburen tasarrufa yönelecek ve bu nedenle tüketim azalacaktır. Tüketimin azalması vergi gelirlerinin çok azalmasına neden olacağından, çok can yakacak vergi düzenlemelerine gidilecektir.

Tüm bunların doğal sonucu da toplumsal talebin azalması olacağından, üretici firmalar fiyatları aşağı çekecek ve enflasyon hızla aşağı gelecektir.

Enflasyonun düşmesi sonucunda banka faizlerinde da düşme yaşanacaktır. Ama fakirleşen toplumun gelir seviyesini artıran önlemler uygulamaya konulamazsa toplumsal talebin tekrar artırılması mümkün olmayacak ve ekonomide uzun sürecek bir durgunluk dönemine girilecektir.

Eğer bu politikalar tavizsiz uygulanırsa Borsa yatırımın tek adresi olacak ve hükümet özel sektörün kolay finans temin etmesi için borsa tabanının gerek sayı gerekse hacim bakımından sürekli büyümesine gayret gösterecektir. Bugün hemen her koşulda borsanın yükselmesi de aslında bu beklentinin sonucudur.

Tüm bu yazdıklarımın azami gerçekleşme süresi üç yıldır.

Bu öngörülerim Hükümetin neo liberal politikaları tavizsiz uygulaması durumu için geçerlidir.

Eğer Hükümet son yıllarda yaptığı gibi seçimler nedeniyle, sağlam kaynaklar bulmadan neo liberal sistem içinde kalarak popülist söylem ve uygulamalara devam ederse bu yazdıklarımın hiçbiri gerçekleşmez. Yazdıklarımın tam aksi olur. Döviz krizi derinleşir ve kuru kontrol altında tutmak imkansız hale gelir. Sonuçta piyasalarda kaos oluşur.

Bu durumda da geriye iki ihtimal kalır; ya kuzu kuzu gider IMF'ye teslim olursunuz ya da mecburen olağanüstü hal ilan ederek kamu olarak kambiyo rejimi de dahil ekonominin yönetimine el koyarsınız.